beelden

02-08-2024

Inleiding

Hieronder staat een overzicht van beelden, waar ik aan gewerkt heb en bij sommige wat opmerkingen. Ik werk niet snel en de beelden zijn vooral ‘beelden vanuit de hand’, beelden, die direct tijdens het groeiproces, het ‘gesprek’, ontstaan, dus vaak zonder schetsen vooraf.

brons
hout
steen en steenachtig
werkruimtes, die ik ervoor gebouwd heb.

In het tab ‘beeld’ schrijf ik over mijn werkwijze en de ontwikkeling daarin.

BRONS

Het lied van het loslaten

Ik ging uit van een diagonaal met een halve open lus van een dunne gasbuis. Dat was mijn uitdaging. Door hier met was tegenaan te werken ontstond een beweeglijke vorm. De klank en toon E zong voor mij tevoorschijn. Het was echter een onevenwichtig beeld. Ik gaf er tegenwicht aan door er een beweging bij te plaatsen, die samen naar evenwicht werkten. Deze beweging veranderde het beeld en plots klonk de klank L daar uit. Het was echter een massief beeld; het licht er in klopte nog niet. Toen liet de zon het beeld inzakken en kon het zich weer oprichten, tot het een lied werd, voor mij het lied van het loslaten. Ik mocht er in werkcentrum de Olifant in Nijmegen weken aan werken om het in brons tevoorschijn te laten komen. De Olifant bestaat overigens niet meer.

Onderweg, ruw

Onderweg, maar het voelde gesloten

De zon deed zijn werk

Waardoor ik vrijer werd

Uiteindelijk in brons

Grafbeeld voor mijn vader
Mijn ouders vroegen mij, ongeveer een jaar voor het sterven van mijn vader, te zijner tijd een beeld voor het gezamenlijk graf van mijn ouders te maken. Ik begon er serieus aan na het overlijden van mijn vader.

In eerste instantie kwam als motief naar voren het mannelijke en het vrouwelijke element in hun huwelijk. Daarin beleefde ik twee bewegingen, die op elkaar betrekking hadden, samen de verbinding vormgaven. De ene kon niet zonder de ander en andersom. Elke kwaliteit heeft in relatie met de betreffende mens en hun huwelijk een unieke werking.

Al vlug na mijn vaders overlijden richtte ik me echter met name op de mannelijke en vrouwelijke kanten in mijn vader. Daarbij kwam zijn mannelijke kant snel tot vorm, maar had ik moeite zijn vrouwelijke kant te vinden. Een half jaar na zijn overlijden kwam hij in de nacht langs, zo ervoer ik zijn aanwezigheid, en liet hij mij zien, waar ik naar moest kijken. Daarna was het beeld snel klaar.

Toen het klaar was, beleefde ik, dat het ook betrekking had op mijn moeder. In hun huwelijk hebben zij elkaar toch sterk beïnvloed in de verhouding mannelijk vrouwelijk, in ieder apart, maar ook gezamenlijk.

Eenmaal afgegoten

Op het graf zolang mijn moeder nog onder ons was

Nadat zij overleden was

Het manlijke en het vrouwelijke in mijzelf, het middenrif als evenwicht

Ik werd na het werken aan het grafbeeld, zoals ik hiervoor beschreef, nieuwsgierig naar de werking van een mannelijke en een vrouwelijke kracht in mij. Krachten, die hun evenwicht moeten vinden. Krachten ook, die in mijn beleving met name spelen rond de plekken, met name het middenrif, waar twee werelden, elkaar ontmoeten en beïnvloeden. Ik heb getracht om deze vorm te geven, zoals ik ze ook bij mij van binnen ervaar.

Eerst volgen hier een aantal schetsen:

Uitgewerkt in de volgende beelden

Uitgewerkt in de volgende beelden, die mij schuren en juist daarin voor mij waardevol zijn

Ik zou nog willen zoeken naar een beeldje, dat de twee krachten samenvat.

Een beeld bij het sterven van een vriend

Een beeld moet voor mijn gevoel eerst alle jaargetijden doorstaan hebben, voor het volwassen is. Dit beeld, ontstaan in de stervenstijd van een vriend, heeft die jaargetijden buiten mogen doorstaan en dat geeft bijzondere foto’s.

Het kerstbeeld van 2018 naar 2019

Gemaakt in de periode van 24 december 2018 naar 6 januari 2019 naar aanleiding van een tekening, die ik gemaakt had en die me aan een altaar deed herinneren.

Het kerstbeeld van 2022 naar 2023

Er kwam een dansende gestalte naar voren en ik begreep het niet. Waar kwam die vandaan? Ik ging de gestalte eerst in elektriciteitsdraad, later met was vormgeven. Daarop kwam het beeld naar voren van de mens, die moet leren groeien naar zelfstandigheid. De danser is ook de mens, die naar zelfstandigheid gegroeid is, die de eigen relatie tot de geestelijke wereld heeft, waar niet de engelwereld tussen zit. Zo ontstond de reeks van engel en mens, waarbij de engel los moet laten en daar pijn van heeft en waarbij de mens moet leren zelfstandig te zijn. Dat geeft vreugde en vraagt ook een (zelf-) beschouwende houding. Daar kwam een beeld naast de danser. Samen vormen ze in evenwicht het beeldje van de stem, die voor mij de zelfstandige mens uitdrukt.

De mens nog geheel ingebed in de engel; kan ook het beeld geven van de jonge peuter

De mens gaat staan in de engel, nog niet op de grond; zou ook kunnen denken aan het basisschoolkind

De engel moet loslaten, maar voelt zich nog sterk verantwoordelijk, het doet de engel pijn; misschien kun je hier de puber in zien.

De engel had tot nu toe de vleugel tussen de geestelijke wereld en de mens. De engel moet ruimte maken voor de stroom, de wind vanuit de geestelijke wereld door het hart van de mens heen. De engel kan alleen nog wat sturen in de handelingen, in de ontmoetingen. Kun je hier de jongvolwassene in zien?

De engel moet hier afstand nemen, de mens loslaten.

De dansende mens, van buiten dansend, voelt zich bevrijd, kijkt naar buiten, nog onbezonnen.

De danser, maar hier is de dans naar binnen getrokken. Het verwerken van alles, dat op hem toekwam in de dans naar buiten. Bezinning.

De beschouwer en de danser vormen samen de basis voor de stem. De stem, de toekomst van de mens?

De Aartsengel

Ik was met dit beeldje bezig vanwege een schets, die ik van een engelwezen maakte. Toen ik dit in was uitwerkte klonk het, dat ik dit een beeldje van een aartsengel was. Dit is de aanleiding geweest om aan de engelenreeks (hier boven) te beginnen.

De mens in de etherwereld

Mijn lijf voelde af en toe gebroken in alle drukte om mij heen. Alle bewegingen in het etherlichaam van anderen bewogen door in mijn etherlichaam. Dit heb ik hierin proberen uit te drukken.

En verder in brons

Een engel

Een dans, een tango

Hout

Het gebed

Ooit kreeg ik een stuk plataan, een tak. Na de nodige verhuizingen begon ik er aan te werken. Langzaam klonk de klank E door, die mij richting gaf. Gaandeweg ontstond de vorm, die voor mij te maken heeft met een gebed en kreeg met terugwerkende kracht een beeldje ervoor, waar ik geen naam voor hoorde, een naam: schietgebedje.

Jubel

Een ander beeld, een berkentak, die in lucht wilde opgaan en nu jubelt. Zo mooi om te beleven, dat ze elke keer mij stond op te wachten om samen te werken. Als we dan klaar waren, dan moest ik een andere plek zoeken om haar neer te zetten. Op de eerdere plek viel ze telkens om. Nu ze klaar is, heeft ze zich een plek gekozen bij de ingang van mijn werkruimte naast de lichtschakelaar.

Nachtkoningin

Ik kreeg een stuk plataan, een stam, waar ik al hakkend de klank K in waar nam. Uit die stam groeide een beeld, dat voor mij een slapende koning voorstelde, het eerste. Toen mijn zwager dat beeld zag, was hij enthousiast en heb ik er een sokkel onder gebouwd. De slapende koning werd toen voor mij een kind, dat nog geboren wilde worden. Nadat ik het op een avond in de tuin bij zus en zwager zette, merkte ik, dat het een verbinding tussen hemel en aarde tot stand bracht en zo werd het tenslotte voor mij een nachtkoningin. Maar dat was voor mij. Mijn zus sprak uit, dat het voor haar een waker was. Zo bouwt een beeld met een ander een andere relatie op dan met mij.

Het gesprek

Nog een beeld, dat me veel plezier gebracht heeft. Het bestaat uit twee delen, die uit dezelfde stam komen en die met elkaar voortdurend in gesprek zijn, dat er ook steeds anders uit kan zien:

Samen

Een stuk plataan, waar ik steeds in de tweeheid landde en toch ook weer niet:

Uitnodiging

Ik had een paar stukken hout bewaard van de Ginkgo, die plaats moest maken voor de aanbouw. Ons huis moest iets groter vanwege de kinderen, die thuis waren. Het kleine stuk stond mij te verleiden en ik ben er op ingegaan. Zo is het voor mij gebleven, een uitnodiging. Ik beleefde het als een opmaat om het materiaal op te laten gaan in de beweging van de lijnen.

Het geweten

De afgelopen tijd ben ik aan het werk geweest met een stuk Robinia, Pseudo-acacia, Gaandeweg verdween voor mijn gevoel het hout en werden de lijnen, de bewegingen belangrijker. Er kwam gaandeweg steeds meer dans in. Het stemde mij vrolijk. Het was wel weer een aanslag op de portemonnee, omdat ik toch wat ander gereedschap nodig had.

en verder:

In contact

Steen

De organisatie, zandsteen

Ik kreeg de steen van een beeldhouwster. Er zaten twee platte kanten aan en zij raadde aan om hem op één van beide vlakken te zetten, dan zou die stevig staan. Dat deed me aan organisatieveranderingen denken. Daar wordt vaak gezocht om een organisatie op een plat vlak neer te zetten en dan wat te hakken. Daarmee zet je de volgende organisatieverandering vanwege onbeweeglijkheid van de organisatie in werking. Daarom zette ik de steen op een punt en zocht ik naar evenwicht. Het blijft tasten.

kind, zandsteen

Ik was, ben, veel bezig met de tweeheid. Soms gebeurt er dan iets, dat me verwondert: er komt een derde bij. Een kind van de tweeheid?

Maatstaf, speksteen

Het bijzondere wat hier gebeurd is, is dat ik werkte aan een beeldje. Ik kwam er niet uit en zette hem buiten. (Foto 1) Het beeldje viel na verloop van tijd en verloor de neus. (Foto 2) Ik kwam er nog steeds niet uit en het beeldje viel weer, maar nu heel mooi uitgewerkt. Ik ging werken aan de grootste helft, maar de steen, nu eigenlijk 2 stukken, wilden toch bij elkaar. Zo ontstond een beeldje, dat samen de Maatstaf, een maatstaf in of buiten mijzelf, wil verbeelden. (Foto 3)

Aan de wind (serpentijn)

Ik zat regelmatig met deze steen in mijn hand en wist dan niet hoe verder te gaan. Tot ik de steen in mijn hand zag vervloeien en ik de beweging zag. Toen kon ik verder.

Een wenende engel, albast

hartenwind, albast

Toen ik met deze steen naar de opening toegroeide, het eerste kleine gaatje door de steen ontstond, toen voelde ik, zag ik, een wind door mijn hart van achter boven naar voor op de grond gaan. Naar voren iets meer horizontaal dan naar achteren.

Spekstenen, soms wordt dit gezien als oefeningen om een begrip te krijgen van het vormen in steen, van het ontstaan van vlakken, van lijnen. Deze stenen zijn het aanzien zeker waard.

Steenkring, zandsteen en mens

Het laatste werk met steen betreft een steenkring. Nadat ik niet meer voor de gemeente Arnhem werkte, begon ik met het opruimen van de binnenplaats. In mijn idee lagen daar vijf zandstenen naast hout en andere stenen. Daarbij kreeg ik het beeld van een vijfheid, vijf stenen in een cirkel, die op elkaar inwerken. Het bleken er zes te zijn, maar zes stenen in een cirkel hebben een andere werking. Ze vormen al vlug twee groepjes van drie, die hun eigen werking hebben. Daarom kwam het beeld van de zevenheid op, maar ik had maar zes stenen.

Vanuit de kring kwam de vraag, of ik daar zelf als zevende steen aan zou deelnemen. Bij het met zeven in een kring staan werd duidelijk, dat ik op de vijfde plek stond. Nadat ik in de eerste werkronde aan vier stenen gewerkt had, was ik aan de beurt en mijn opdracht was om het Oude Testament te gaan lezen. Nadat ik dat vijf weken gedaan had en goed opschoot, kreeg ik in de vroege ochtend toestemming om aan de zesde steen te werken. Bij de tweede ronde kreeg ik opdracht om me bezig te houden met de persoon Maria Magdalena. In de derde ronde kwam het alfabet in beeld.

In feite zijn deze drie vragen zo groot, dat ik daar niet zomaar mee kan stoppen. Ik kreeg toestemming om verder te gaan, de steenkring is klaar om naar buiten te gaan, maar de drie vragen aan mij vragen meer en langer tijd.

Om goed met de stenen te kunnen werken heb ik op de binnenplaats een werkruimte gemaakt. Daar kon al het stof van het hakken een plek krijgen en was ook een eigen plek voor de steenkring geschapen.

Aluminiumcement

Voorzichtig

Ik draag je

Gips

In de kersttijd in coronatijd, van 2021 naar 2022, kreeg ik de opdracht uit de nacht om reliëfs te maken. Het werden er zeven en uiteindelijk acht. De eerste werd het beeld van man en vrouw, de verbazing; de tweede het samen richten; de derde het samen dansen; de vierde het kind erbij; de vijfde het bouwen aan de mens als gestalte door de engelen en de invulling met de chakra’s door de aartsengelen; de zesde mijn ziel als altaar; de zevende Christus in mij; de achtste een nieuw begin met twee tegengesteld draaiende swastika bewegingen, de nieuwe mens.